Gümüşhane 'Santa Harabeleri' - Yaşayan Tarih

[Feneroin]

Gümüşhane'deki Santa Harabeleri 17. yüzyıl Rum mimarisine özgü eserleri barındırıyor. Bozulmamış yapısıyla dikkat çeken bölgenin daha fazla turist ağırlayabilmesi için çalışmalar yapılacak.

Doğu Karadeniz’deki Rum-Pontus Devleti’nin en önemli kültürel miraslarından Santa Harabeleri, 1923’te Rumların bölgeden göç etmesi ve 1950’li yıllardan sonra yöre insanının başka illere gitmesinden bu yana sessizliğini koruyor.

Doğu Karadeniz‘deki önemli kültürel miraslardan Santa Harabeleri, 1923’te imzalanan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi’nin ardından Rumların bölgeden göç etmesi ve sonrasında yöre insanın ekonomik gerekçelerle başka illere gitmesiyle yaklaşık yarım asırdır sessizliğini koruyor.

Gümüşhane merkeze 72 kilometre uzaklıkta, Dumanlı köyü sınırları içinde yer alan Santa Harabeleri, Rum sivil mimarisine özgü eserlerini barındırıyor.

Santa Bölgesi, Fatih Sultan Mehmet döneminde -1461-1476 yılları arasında- tüm Trabzon ve Doğu Karadeniz bölgesiyle beraber fethedilmiş ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil edilmiştir. Santa harabeleri, Gümüşhane kent merkezine yaklaşık 80 km uzaklıkta Yağmurdere Bucağı Dumanlı Köyü sınırlarında yer almaktadır. Santa Yanbolu Deresinin doğduğu vadilerle birbirinden ayrılmış 3 ayrı yamaç üzerine kurulmuştur.

Dini, ticari ve kültürel önem taşıyan Santa bölgesinin Rum çetelerin sığınağı olarak da kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde ‘Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı’ olarak ilan edilen bölgenin önceleri 9 ayrı mahalleden oluştuğu söylenmektedir.

Gümüşhane “Santa Harabeleri”

Trabzon-Gümüşhane sınırında yer alan Santa Harabeleri, taştan inşa edilen tek katlı konutları, her mahallede en az bir kilise ve her sokaktaki çeşmesiyle görenleri adeta büyülüyor.  Rumlar tarafından 17. yüzyılda kurulduğu bilinen ve arkeolojik, doğal sit alanı olan bölgede, taştan inşa edilen tek katlı konutlar ve her mahallede en az bir kilise, her sokakta da bir çeşme bulunuyor.

Birbirini kuş bakışı çok net görebilen 3 ayrı yamaç üzerine kurulmuş Santa Harabelerinde mahalle olarak da 7 yerleşim yer alıyor. Bu mahallelerde 18. yüzyılın son yarısında inşa edilen resmi binalar da dikkati çekiyor. Son yıllarda özellikle fotoğraf tutkunlarını cezbeden Santa Harabeleri, yerli ve yabancı turistlerce de keşfedilmeyi bekliyor.

Nüfus mübadelesinin ardından Yunanistan’a göç eden Rumların bölgeyi “gizli cennet” olarak nitelendirilir. “Santa’da 7 mahalledeki mimarinin aynı elden çıkmış olduğunu gidenler göreceklerdir. Gerek doğal güzellikleri gerekse Rum mimarisine ait örnekleriyle tek bir ırka sahip mimari söz konusu bölgede. Aynı zamanda müthiş bir doğal güzelliğe sahiptir.